Materia
Sistema Distribuisaun
LIAN MAKLOKE
Ami lahaluha mos husu agradecementu
ba nai maromak, bele haraik tulun mos mai ami hodi, ami bele hakerek ami nia
monogafia ho Topiku “Sistema Operasaun
no Distribuisaun” to’o remata.
Ho tempo ne’ebe fo mai ami, ami lahaluha mos husu obrigadu ba sira
ne’ebe fo oportunidade tomak mai ami no mos fatin hodi aprende, ami nia
monografia ho topiku “Sistema
Operasaun no Distribuisaun” hanesan tuir mai ne’e :
1.
Ba Sr. Ritor ne’ebe mak fo ona fatin mai ami hodi hala’o ami nia studu
to’o remata.
2.
Ba professore/a orientador sira ne’ebe mak orienta ami nia materia
Sitema Distribuisaun ho diak.
3.
Ba ami nia inan aman, sira ne’ebe suporta ami nia escolar, hodi ami bele
halo ami nia monogafia ho topiku “Sistema Operasaun no Distribuisaun” to’o
remata.
4.
Ba kolega sira ne’ebe mak suporta mai ami hodi hala’o ami nia monografia
ho topiku “Sistema Operasaun no Distribuisaun”ne’ebe lao ho diak.
Karik liafuan hirak ne’e mak lamonu ba kolega sira nia laran karik bele
fo intervensaun mai ami nia monografia ne’e, mak ne’e deit Obrigado Wain
Data
: 25/09/2015
INDISE
LIAN MAK LOKE..................................................................................... II
INDISE......................................................................................................... III
BALUK I INTRODUSAUN...................................................................... 1
1.1. Baluk
Da Huluk...................................................................................... 1
1.1.1. Sistema Distribuisaun Operasaun........................................................ 1
1.2. Resumu Proglema................................................................................... 4
1.3. Objektibu................................................................................................ 4
BALUK II RESOLVE PROBLEMAS..................................................... 5
2.1.
Sistema Operasaun Terdistribuisaun....................................................... 5
2.2.
Sistema Operasaun Jeral Iha Parte Hira.................................................. 7
2.3. Hare
importante kona ba servisu jeral nian............................................. 7
2.4. Saida mak Sistema Distribusaun................................................................... 9
2.5. Funsaun Báziku...................................................................................... 9
2.6. Komprendesaun Kona Ba Sistema
Operasaun no Didtribuisaun........... 9
2.7. Definisaun Sistema Operasaun............................................................... 13
2.8. Importante Sistema Operasaun..................................................................... 13
2.9. Fasilidade Sistema Operasaun...................................................................... 14
2.10. Komputador Gerasaun Permeiru.................................................................. 14
2.11. Aspekto seluk Sistemas
Distribuísaun nian.................................................. 16
2.12. Istoria Sistema Operasaun.................................................................... 16
2.13. Vantagen............................................................................................... 18
2.14. Desvantagens Sistemas Distribuisaun................................................... 19
2.15. Vantagen No Desvantagem......................................................................... 20
2.15.1. Multiprocesso Sistema....................................................................... 20
2.15.2 Principal vantagem multi-proseso
sistema..................................................... 20
2.15.3.
Desvantagem multiprosesor sistema.................................................. 21
BALUK
III KONKLUSAUN.................................................................... 22
3.1. Ho nune atu habadak sistema
distribuisaun katak.................................. 22
3.2.
Sistema Distribuisaun Rede Komputador.............................................. 22
3.3.
Estrutura Geral Balun Husi Internet............................................................. 24
3.4.
Modelu Sistema Distribuisaun................................................................ 24
3.5.
Lahanesan ho rede komputador ho sistema distribuisaun...................... 25
3.6. Koinesemento Geral Ba Komputador.................................................... 25
3.7. Distribuisaun
Linux Ho Nia Targetu Utilizador..................................... 31
BALUK
IV TAKAN................................................................................... 33
4.1 Rejumu........................................................................................................... 33
4.2 Kritiku no sujestaun....................................................................................... 34
REFERENSIA............................................................................................. 35
BALUK I
INTRODUSAUN
1.1 Baluk Da Huluk
1.1.1.
Sistema Distribuisaun Operasaun
Bain-bain Sistema Operasaun hatudu
ba Software hotu-hotu nebe hamutuk iha pakote ida. ho sistema komputer antes
aplikasaun-aplikasun software nebe mak instalasaun ona. Sistema Operasaun
hanesan Software ou sistema ida nebe halao servisu hodi kontrola no manajamentu
ba hardware nomos halo operasaun-operasaun ba sistema base ou nomos bele halao
Software aplikasaun hanesan programa-programa kona ba prosesu web nian.
Sistema
operasaun jeral sei fahe ba parte-parte mak hanesan tuir mai ne’e:
1.
Mekanismu boot, mak hanesan kernel
iha memori laran
2.
Kernel hanesan pontu importante ida
iha sistema operasuan
3.
Command Interpreter no shell, nia servisu
hodi le’e buat ne’ebe ita hatama
4.
Fatin atu prepara ou hodi halibur
funsaun dahuluk ne’e mak fotin husi aplikasaun selu-seluk.
5.
Driver hodi halo reasaun entre
software ho hardware esternal, no mos bele halo kontrola.
Iha parte balum sistema operasaun mos iha lisensa ida husi
aplikasaun ne’ebe mak hala’o iha horas ida nia laran (hanesan DOS), maibe’e iha
parte balum sistema operasaun bo’ot no iha lisensa husi aplikasaun hodi halao
horas ne’ebe mak hanesan. Sistema operasaun ida ne’e hanesan Multi-tasking
Operating System (hanasan sistema operasun linux). Iha mos sistema
operasaun seluk mos iha nia sasukat ne’ebe mak bo’ot no kompletu. Bele mos ita
hatama tuir nia kapasidade ne’ebe mak iha. Maibe’e sistema oprasaun selu-seluk
mos iha nia kapasidade ne’ebe mak ki’ik liu.
Akonpanha ho desemvovlementu ba sistema operasaun, Aumenta
barak tan deit servedor neebe mak atu sai impotante ba geral, sitema operasaun
sai hanesan buat neebe mak tenki prepara rede ba servedor hodi halo koneksaun
ba internet, servedo sai hanesan importante ba sistema operasuan, sistema
operasaun seluk mos sei sai hanesan seguransa ida ba sistema komputador.
Fahe mesak deit kona ba sistema operasaun nian, komesa
avansa ba oin barak ona mak servisu los tan ona iha ninia servisu kona ba
importante jeral nian. Agora dadaun operasaun sistema nian karik iha persija
fornese ba jaringan nian no atu ligasaun kona ba rede, no antes de iha servisu
importante jeral nian mak la los, sistema operasaun mos persija atu ba hein no
halo a’at kona ba sistema komputador nian husi susar no defisil ba programa
ne’ebe mak la diak koba ida ne’ebe mak iha husi komputador sira seluk , virus
tau hanesan srvisu importante makas liu mak iha kona ba jeral nian mak barak no
aumenta tan deit. Fahe programa ida no iha ligasaun kona ba programa sira seluk
depois de liu hosi ne’e ho programa no iha aplikasaun sira seluk. Application programin interface no
ita bulu habadak ho nia naran mak API.
Hanesan liu hosi api ida ne’e mak programa ho aplikasaun
sira hetan komunikasaun liu hosi sistema operasaun nian, se wainhira ema
komunikasaun liu hosi komputador no nia mete mos liu hosi ema ne’ebe uja nian.
Programa mos komunikasaun liu hosi programa sira seluk liu hosi API hotu.
Bainhira API ida ne’e lao la los liu hosi komputador ne’e mak la iha ida atu
mete tomak hosi programa-programa ne’ebe mak lao iha leten liu hosi
palkuprograma operasaun ne’e. exemplo bele programa ne’ebe iha atu halo ba
windows 3.1 bele lao ba windows 95 no iha jerasaun hafoin hakarak hare la
hanesan no ida ne’ebe la pas hosi programa ne’e no hanesan iha programa sira
iha seluk.
Sistema
opersaun-sistema operasaun liu-liu halo hosi komputador iha jeral nian (Ba pc
no komputador nian rasik) fahe lolos ho grupu boot tolu (3):
1.
Familia Microsoft windows nian ba
iha seluk konforme hosi ambiente meza (desktop) windows nian (versaun 1.x ro
versaun 3.x).
2.
Familia UNIX nian halo ba iha
systema operasaun no mos ba familia BSD (Berkeley software distribution)
,GNU/linux macOS baseia ba kernel BSD ho modifikasaun no hatene liu hosi naran
ba Darwin.
3.
Mac OS. Sistema Operasaun ba
komputador ho modelu Aple ne;ebe mak bainbain temi ho naran Mac ou macintosh.
Sistema operasaun ne;ebe foun mak hanesan Mac OS X Versaun 10.6 (snow leopard).
Tinan 2011planu atu fo sai nia versaun 10.7(lion).
Maibe Komputador barak liu mak uja sistema operasaun ne’ebe
la hanesan ou diferente, emgeralmente tun husi sistema opersaun UNIX ne’ebe
desenvolve Husi Vendor hanesan IBM
AIX,HP/UX,dll,
Mudansa
husi teknologia informasaun ne;ebe mak aumenta husi sistema nebe mak diak husi
sasan hardware ho software ne’ene hetan no uja diak no lalais.
Husu nafatin nio aumenta ne la
kompara ho ninia kapasidade sasan hardrware neebe mak halo sistema ida Virtual
iha ne’eb no Hardrware hira no komputer ligasaun iha rede no halo husi sistema
operasaun ne’ebe trasnforma prosesu hotu-hotu ne’ebe makiha komputer atu nune
prosesu bele lao diak no lalais. Sistema operasaun fahe liu husi prosesu
sistema opersaun.
Sistema
operasaun agora ne’e fahe sai hanesan modernu primeiru atu buka ida nebe’e mak
dalaruma presija CPU no lais liu hodi konta buat nebe’e mak kompletu .Iha mini monografi sei koalia
kona ba sistema operasaun distribuisaun primeiru hodi bele hatene saida no
oinsa lalaok sistema serbisu nian.
1.2.
Resumu Proglema
1. Sistema operasaun ne’e saida ?
2. Benefisiu saida deit mak iha sistema operasaun distribuisaun ne’e ?
3. Tipu saida deit mak iha sistema
operasaun nia laran ?
1.3.
Objektibu
1. Atu fohatene sai ba le’e nain sira
katak sai mak dezemvolvimentu sistema operasun no didtribuisaun
2. Hodi le’e nain sisra atu hatene
liutan kona ba sistema operasaun no didtribuisaun
3. Hodi le’e nain sira hodi vezemvolve
sistema operasaun ne’ebe sei sai perfeitu
BALUK II
RESOLVE PROBLEMAS
2.1 Sistema Operasaun
Terdistribuisaun
Sistema operasaun mak hanesan buat ida ne'ebe mak halo
ligasaun iha klaran husi ema ne'ebe mak uza komputador no ekipamentu-toos (hardware) komputador nian. Antes sistema
operasaun ne'e iha, ema uza ona komputador ho deit sinal analog no sinal
digital. Akompaña ho dezenvolvimentu koñesimentu no téknolojia, iha
tempo agora iha variedade sistema operasaun ne'ebe mak ho idaidak nia vantajem.
Atu bele kompriende diak liu tan kona-ba sistema operasaun, preciza hatene uluk
kona-ba konseitu-konseitu báziku sistema operasaun ne'e rasik.
Sistema operasaun nia signifikadu jeral mak hanesan atu jere
rekursu hotu-hotu
ne'ebe mak iha sistema komputador nian no oferese servisu lubuk ida (system
calls) ba uzuario atu nune'e fasil no seguru wainhira ita uza no mós
utiliza rekursu hotu iha sistema komputador.
Bai-Bain hodi halo
sistema operasaun no fahe ba sira hotu-hotu sasan ne’ebe mak ita bele hare no
mos labele kaer ne,e be tama iha laran ida ne’ebe uja ba sistema komputador Antes
Aplikasaun-Aplikasaun sasan ne,ebe mak ita bele hare no mos bele kaer depois
mak ita bele halo instalasaun.Sistema Operasun mak Hanesan sistema ou sasan
ne’ebe mak ita bele hare no mos labele kaer Nia servisu ba halao kontrola no
maneja ba sasan ne,ebe ita bele hare no
mos bele kaer hahu ba operasaun-operasaun hanesan mos lao ba sasan ne,ebe ita
bele hare no mos labele kaer aplikasaun hanesan programa-programa halo liafuan kona ba web.
Uja sistema operasaun
jeral mak hanesan sasan ne,ebe mak ita bele hare no mos labele kaer hahu hosi
iniciu ba nia fatin iha Memory Komputador nian
maibe hahu hosi komputador ne,ebe
hamoris booting Hanesan software-software sira seluk Ne’ebe mak lao wainhira
sistema operasaun halao No sistema operasaun Atu hodi simu buat ne’ebe mak
tebes Ba software-Software ne’be mak iha
no Simu duni hosi acses ba disk , maneja memory ho nia horariu servisu,
No hare ho matan ba Ema ne’ebe mak uja Depois software idak-idak Lapersija ona
halo servisu-servisu jeral hanesan simu no hodi halo sistema operasaun, parte
kode hanesan hodi halo servisu-servisu iha fatin jeral
hanesan ida nebe iha fatin
sistema operasaun,selae sistema fahe iha laran.
Maske sistema komputador hafahe hamotuk iha laran kategoria
ba sistema operasional mak hanesan Fahe kategoria ba ( hardweare) sasan ne’ebe
mak ita bele hare no mos bele kaer maibe kategoria mos ba (software) sasan
ne’ebe mak ita bele hare no mos labele kaer iha sistema operasaun halo hotu
servisu-servisu ne’ebe importante iha komputador nia laran ho garantia
aplikasaun- aplikasaun ne’ebe lahanesan hodi hetan no lao hamotuk hanesan ida
ne’ebe mak lalais.sistema operasaun ne’ebe kategoria ba aplikasaun seluk ida
ne’ebe mak hetan hosi sira seluk mai hosi memory, halo tama no sai ne’ebe mak
hetan material seluk no liu hosi akses
ba kategori sistema nian.
Se kuandu aplikasaun balu lao hanesan ne,e duni maka sistema
operasaun atu hadia iha nia persija para atu hodi hetan hotu iha
processor(CPU), No labele fahe I gangu kona ba sira seluk ne’ebe mak iha laran
barak mak hetan susar, maibe sistama operasaun fo ida deit no hameno hosi
funsaun-funsaun ne’ebe bai-bain sasukat,la iha tan aplikasaun seluk mak hetan
hodi bolu tan fusaun-funsaun ne’ebe mak iha ona, portantu iha duni dehan kona
ba ida ne’ebe iha laran maka kada halo programa-progarama ne’ebe foun,la
persija atu halo hosi sira seluk.
2.2 Sistema Operasaun Jeral Iha
Parte Hira:
1. Komesa hosi Boot ida ne,e tau ba
kraik hodi tama ba kernel memory nian
2. Kernel ne,e importante hosi sistema
operasaun nian
3. Haruka tanslet no servisu ne’ebe mak
iha hodi lee tama no uza
4. Biblioteka-Bibleoteka ne,e iha ona
hodi halibur hamotuk hahu hosi funsaun ne’ebe iha ona primeiru hodi hetan no
bolu hosi aplikasaun sira seluk.
5. Driver halao durante iha nia laran
hodi ba mai ho sasan ne’ebe mak it abele hare no mos bele kaer iha momentu
tempo ne’eba iha nia liman laran.
Sitema operasaun ida balu fo lisensa ba aplikasaun ne’ebe
mak lao ho oras ida ne’be mak los no justu exemplu DOS fatin ida ne’ebe boot
hanesan sistema operasaun foun hodi fo lisensa hosi aplikasaun iha hira mak atu
lao hanesan ho oras ida ne’ebe mak iha hanesan, nune sistema operasaun
testamunia ba multi-tasking operating system nian exemplo hanesan familia
sistema operasaun kona ba UNIX.
Sistema operasaun hira mak menus los no boot kompletu halo
remata hotu konforme tama ho ninia processu maibe sistema operasaun seluk mos
kiik oan los hodi halo hanesan nudar nia servisu la ho ema hanesan dala ida.
Tipu ida uluk fahe ninia testaminia ba desktop hanesan mos operasaun sistema
ninian maibe Tipu badala rua nian mak hanesan tempu lolos kona ba operasaun
sistema ninian exemplu mak hanesan windows, linux free no seluk-seluk tan.
2.3 Hare importante kona ba servisu
jeral nian
Fahe mesak deit kona ba sistema operasaun nian, komesa
avansa ba oin barak ona mak servisu los tan ona iha ninia servisu kona ba
importante jeral nian. Agora dadaun operasaun sistema nian karik iha persija
fornese ba jaringan nian no atu ligasaun kona ba rede, no antes de iha servisu
importante jeral nian mak la los, sistema operasaun mos persija atu ba hein no
halo a’at kona ba sistema komputador nian husi susar no defisil ba programa
ne’ebe mak la diak koba ida ne’ebe mak iha husi komputador sira seluk, virus
tau hanesan srvisu importante makas liu mak iha kona ba jeral nian mak barak no
aumenta tan deit.
Fahe programa ida no iha ligasaun kona ba programa sira
seluk depois de liu hosi ne’e ho programa no iha aplikasaun sira seluk. Application programin interface no ita bulu habadak ho nia naran mak
API. Hanesan liu hosi api ida ne’e mak programa ho aplikasaun sira hetan
komunikasaun liu hosi sistema operasaun nian, se wainhira ema komunikasaun liu
hosi komputador no nia mete mos liu hosi ema ne’ebe uja nian. Programa mos
komunikasaun liu hosi programa sira seluk liu hosi API hotu.
Bainhira API ida ne’e lao la los liu hosi komputador ne’e
mak la iha ida atu mete tomak hosi programa-programa ne’ebe mak lao iha leten
liu hosi palkuprograma operasaun ne’e. exemplo bele programa ne’ebe iha atu
halo ba windows 3.1 bele lao ba windows 95 no iha jerasaun hafoin hakarak hare
la hanesan no ida ne’ebe la pas hosi programa ne’e no hanesan iha programa sira
iha seluk.
Sistema opersaun-sistema operasaun liu-liu halo hosi
komputador iha jeral nian (ba pc no komputador nian rasik) fahe lolos ho grupu
boot tolu (3):
1. Familia Microsoft windows nian ba
iha seluk konforme hosi ambiente meza (desktop) windows nian (versaun 1.x ro
versaun 3.x).
2. Familia UNIX nian halo ba iha
systema operasaun no mos ba familia BSD (Berkeley software distribution)
,GNU/linux macOS baseia ba kernel BSD ho modifikasaun no hatene liu hosi naran
ba Darwin.
2.4
Saida mak Sistema Distribusaun
Sistema distribuído hanesan sistema
ida nebe componentes hardware no software, localiza iha computadores iha
rede ida, comunika no coordena ninia asaun somente atu troca mensagens
deit. Hanesan koleksaun computadores
independentes nebe aparenta ba usuários sistema bele hanesan computador uniko
ida.
2.5.
Funsaun Báziku.
Báziku
husi sistema komputador mak fahe ba komponenti principal haat(4) mak hanesan
1. Ekipamentu-toos (hardware)
2. programa aplikasaun
3. Sistema operasaun, no uzuario.
Sistema
operasaun nia funsaun mak atu regula no fiskaliza utilizasaun ekipamentu-toos (hardware) husi varias programa aplikasaun no
mós uzuario sira hotu.
2.6.
Komprendesaun Kona Ba Sistema Operasaun No Didtribuisaun
Sistema
publika/distribuisaun husi lia fuan rua, sistema publika, sistma maka rai
hamutuk no hodi halo ligasaun ba ida no selu-seluk no sai ba ida de’it no atu
kompleta nia objetivu ne’ebe mak espesefiku atu lao ho funsaun ida.
Publika/distribuisaun
husi lia fuan public/distribui ne’ebe fila husi liafuan sentralijasaun ne’ebe
signifika habelar nia sirkulasaun, intrega no fahe sai ba parte-parte ne’ebe
ki’ik.
Nune’e atu
habelar sistema ou elementu komputer otonom ne’ebe halo ligasaun liu husi
sistema ne’ebe transfgorma atu halo distribuisaun ba
dadus,informasaaun,prosesu,objetu no servedor fob a ema ne’ebe mak uja ne’ebe
ligasaun iha laran nune’e hodi bele hamosu fasilitasaun ida deit.
Mata dalan definisaun sistema
operasaun no distribuisaun mak hanesan tuir mai ne’e:
1.
Mata dalan husi http://arirocks.blog.com/2010/02/15/
komprende sistema distribuisaun mos hetan husi signifika ho buat ne’ebe sistema
iha komponen software ho hardrware fatin ne’ebe iha rede nia laran no halo
ligasaun liu husi lioa menon pasing.
2.
Mata dalan husi http://arirocks.blog.com/2013/03 definisaun sistema no distribuisaun
no html sistema distribuisaun maka hanesan sistema ne’ebe komponen ihga no rede
komputer.
3.
Matadalan husi http://budi4587.blogspot.com/2011/06/ konesimento sistema no distribuisaun.html sistema distribuisaun husi
grupo komputer otonom ne’ebe halo koneksaun ba jaringan komunikasaun ho sasaon
hardrware halon sai rezultado ida hodi fasilita komputador.
Halo
resumu badifinisaun hirak ne’ebe mak iha sistema operasun distribuisaun hanesan
sistema ida atu rai hamutuk komputador ida nebe’e halo ligasaun liu hosi
sistema rede komputador nebe’e mak kompleta ho software distribuisaun atu sai
fasilidade ba komputador atu tama ba sistema operasaun distribuisaun mak
hanesan buat ida nebe’e mak atu halo implementasaun husi sistema distribuisaun,
ida nebe’e konjuntu hamutuk komputer no processor atu halo ligasaun iha ba rede
ida deit.
Sistema
operasaun distribuisaun mak hanesan buat
ida nebe’e mak atu halo implementasaun husi sistema distribuisaun,ida nebe’e
konjuntu hamutuk komputer no processor atu halo ligasaun iha ba rede ida
deit.Ligasaun hosi objetu nebe’e mak sei
taka aan hodi halo serbisu nebe’e mak hanesan atu halao serbisu nebe’e mak
determina.Objektivu primeiru hodi fo rejultado nebe’e mak diak hanesan tuir mai
ne’e.
1.
File sistema
2.
Kodigu
3.
Name space
4.
Asesu ba hotu-hotu resuorce hanesan
processor,memori,rai fatin nebe’e mak daruak no hadware
5.
Tempo transforma
Ne’e iha
aspektu rua mak hanesan: Hardware no Software, Exemplo: Redes estasaun nia nebe
servisu iha universidade ida nia laran.
1.
Work station usuário nian.
2.
Pool (Unidade administrativa nebe
presta serviso iha organizasaun hotu) processsadores
3.
Sistema arquivos nebe uniko.
Sistema
buka fatin diak atu executa commando determinado/definido (própria estasaun;
estasaun nebe seidauk usado; pool processadores).Sistema Distribuísaun nudar autonomo kiik, ho ninia komponentes,
interagido sufisiente atu fo imprensaun ba unika sistema.
1.
Tamba la iha Sistema Centralizado
nebe ho kapasidade as.
2.
Existe/ iha sistemas natureza nebe
claramente/luminosa distribuída
3.
Sistemas produsaun ba fábrica ida.
4.
sistema reserva ba passagem aérea
5.
sistemas ba automasaun bancária
6.
Sistema suporta ba servisu cooperative
Sistemas
distribuídos presiza komponentes iha ninia teknologia rasik atu bele iha
ilusaun ba sistema uniko ida. Teknologia unika ida ne’e bele iha wainhira liu
husi hardware ka software nebe implimenta
ba portabilidade sistemas. Sistema Operacional uniko
ida ba computer hotu-hotu bele permite balaseamento ba karga servisu nia no ba
rekursos no kontrola redudansia ba dados.
Cluster
hanesan exemplo principal ba sistema distribuidos no oferese
kompartilament/fahe ba armazenamento. No mos arquitetura
intermediária entre sistema multiprocessamento utiliza ba computasaun alto desempenho ho alta confiabilidade.
1. Clustering assimétrico: servidor
executa ida aplikasaun wainhira seluk sei hein hela.
2. Clustering
simétrico: hosts hotu-hotu tenke aplikasaun.
Silberschatz considera katak sistema distribudos
fleksivel liu ho ninia komponentes, iha autonoma boot se hanesan ho sistema
rede barak, entanto ho niakontrola ba único
Sistema Operacional, tuir figura iha kraik ne’e.
Ho nune’e sistema distribuisaun la iha diferensia ho sistema
rede, hotu-hotu sistema frakamente hamutuk interkonektado ho rede komunikasaun
ida. Ho ponto de vista ba processador específiko, processador seluk no rekursos
hotu remotes enkuanto ninia rekursos hotu lokais. Proposito sistema
distribuisaun fornese ambiente efisiente ida atu fahe ba rekursos remotes.
Iha visaun ida ne’e sistema distribuisaun komposto ho
sistema autonoma reduzida, tipikamente metin ho kamada software no iha komum
hanaran Middleware hodi permite katak iha ninia sistema operasional rasik.
2.7.
Definisaun Sistema Operasaun
Sistema Operasaun iha knar nebe importante tebes iha sistema
komputador. Kuandu laiha sistema Operasaun defisil atu halo aplikasaun ba
komunikasaun ho komponente Hardware komputador. Sistema operasaun Komputador
hanesan komponente aplikasaun software nebe maka iha funsaun atu halao kontrolu
no manajementu ba komponente Hardware nomos
operasaun-operasaun sistema basiku.
Bele mos atu halao programa software aplikasaun hanesan
programa -programa base de dadus atu nune fasil ba aktividade ema idak-idak
nian servisu. Sistema Operasaun iha lian
ingles hanesan operasaun sistema, nomos bai-bain kunhesidu ho OS.
2.8. Importante Sistema Operasaun
1.
Desemvolve rekursu ba kontrolu komponente
sistema aplikasaun ka komponente
programa aplikasaun.
2. Prepara konfigurasaun ba programa
aplikasaun hodi fo suporta ba komponente Hardware sai konsisten no
estabilidade.
3. Halao prosesu base de dadus
dokumentus, horario, no observa prosesu programasaun nebe maka lao hela.
4. Halao kontrolu base de dadus tuir
dadus nebe maka tama no sai.
2.9. Fasilidade Sistema Operasaun
1. Halo Programa Sistema Operasaun no
prepara fasilidade oin-oin atu nune Usuariou bele utiliza.
2. Ezekusaun Programa: Sistema
operasaun halao instruksaun ba memoria ultima, komponente input/output (I/O).
3. Identifika ba identidade file e mos
manajementu fasilidade dokumentus.
4. Asesu ba komponente I/O: Sistema
operasaun halo atendementu ba instruksaun I/O
5. Sinyal kontrolu ba nesesidade
operasaun.
6. Sistema kompatibilidade ba plataforma PC.
2.10.
Komputador Gerasaun Permeiru
Iha tinan 1941, Konrad Zuse, hanesan ema Engineriu Alemanha
desenvolve komputador, Z3, hodi halo desainhu aviaun semo no kontrolu nuklear
iha tinan 1943, parte Inggris hetan ona solusaun atu resolve komputador ho
kodiku sigredo nebe ho naran Colossus hodi resolve
kodigu sigredu nebe maka usa iha Alemanha.
Permeira komesa halo Colossus la halo influensa nebe maka desenvolve industria
komputador ho razaun tuir mai ne.
Permeiru, colossus laos hanesan komputador multi funsaun
(general-purpose computer), maibe desainhu deit ba kodigu sigredu. Segundu,
mantein mekaniku nebe maka fo siguransa too revolusaun funu mundial.
Howard H. Aiken (1900-1973), henesan ema Engineriu Harvard
nebe maka servisu hamutuk ho IBM, konsege produs kalkulator elektroniku ba US
Navy. Kalkulator ne ho medida luan kuase hanesan kampo bola ain sorin no iha
mos medida fiu naruk total 500 mil.
The Harvd-IBM Automatic Sequence Controlled Calculator, ou
Mark I, hanesan komputador elektroniku. nia usa sinal elektromagnetiku nebe
maka atu halo mudansa ba komponente mekaniku ne rasik. makina ne rasik hanesan
halao operasaunmuintu limitado (nia presiza 3-5 detik kada halo kontasen) no la
fleksibel (pasu kalkulasaun ne rasik labele modifika). Kalkulator ne rasik mos
sempre halo kontasen aritmatika base no iha kompatibilidade nebe
maka kompleksu.
Desenvolvidu komputador seluk iha tempu agora hanesan
Electronic Numerical Integrator and Computer (ENIAC), nebe maka produs husi
kolaborasaun entre Governo Amerika Serikat no University of Pennsylvania.
inklui husi 18.000 iha vakum, 70.000 resistor, no 5 jutas pontu solder,
komputador ne rasik henesan makina nebe maka muintu boot halo konsumsi ho
kapasidade 160kW.
Komputador ne modifika husi John Presper Eckert (1919-1995)
dn John W. Mauchly (1907-1980), ENIAC hanesan komputador multi funsaun (general
purpose computer) nebe maka servisu 1000 maximu diak liu kompara ho Mark I.
Tempo agora se
mak la hatene komputador, kuaze ema hotu hatene ona komputador maski iha ema
balun so iha kunhesementu deit maibe seidauk bele uza. Alen de buat sira ne’e,
iha komunidade akademia, estudante, funsionariu, kompania privadu no
seluk-seluk tan komputador sai ona parte ne’ebe importante hodi bele ajuda
hala’o servisu ho efisensia. Maibe se kuando iha loron ida iha ema balun
hanesan ita nia oan, kolega, tiu, ou karik mos aman sarani husu mai ita saida
mak komputador ne’e karik
ba sira ne’ebe mak foti kursu iha area Informatika sei bele atu esplika maibe
oinsa ho ita ne’ebe baibain deit. Hau sente utilizador komputador barak mak sei
dauk bele atu esplika. Bazeia ba buat ne’e, hau hakarak fahe informasaun konaba
komputador ne’e.
2.11.
Aspekto seluk Sistemas Distribuísaun nian
Iha visaun nebe ampla bele konsidera sistema
distribuisaun halo parte iha ita nia moris loro-loron, iha projeto simples
hanesan.maske forma ne’e baibain konsidera topiko balun nebe bele desafila fali
iha projeto
sistema distribuisaun mak hanesan:
1. Heterogeneidade
2. Abertura
3. Segurança
4. Transparência
5. Escalabilidade
6. Tolerância iha
Falhas
7. Concorrência
2.12
Istoria Sistema Operasaun.
Matenek nain ida ho naran Tanenbaun hato'o katak, sistema
operasaun iha dezenvolvimentu ida ne'ebe mak maka'as tebes, ne'ebe mak fahe ba
jerasaun 4 :
1. Jerasaun dahuluk (1945-1955)
Jerasaun ba dahuluk ida ne'e hanesan inisiu husi dezenvolvimentu
sistema komputador eletróniku atu hodi troka sistema komputador mekánika, kauza
ida ne'e tamba ema sura ho lalais oituan liu no mós ema fasil halo sala. Iha
jerasaun ida ne'e seidauk ha sistema operasaun, maka sistema komputador tenki
fó servisu loos.
2. Jerasaun daruak (1955-1965)
Jerasaun daruak ne'e komesa introduz ona System Batch
Processing, ne'e mak servicu ne'ebe hala'o iha koneksaun ida nia laran,
depois hala'o ezekusaun ho sekuensial. Iha jerasaun ida ne'e mós seidauk uza sistema
operasaun, maibe funsaun sistema operasaun lubuk ida iha ona, ezemplo funsaun
sistema operasaun mak FMS no IBSYS.
3. Jerasaun datoluk (1965-1980)
Iha jerasaun ida ne'e dezenvolvimentu sistema operasaun
dezenvolve atu serbí ba uzuario barak dala ida, ne'ebe mak uzuario hala'o
komunikasaun interactivo liu husi ternimal ho dalan on-line ba iha
komputador, maka sistema operasaun sai hanesan multi-user (uzario barak
ne'ebe mak uza) no mós multi-programming (fó servisu ba programa barak
dala ida).
4. Jerasaun dahaat (depois tinan 1980)
Agora dadaun, sistema operasaun utiliza ba rede komputador
ne'ebe mak uzuario sente katak komputador agora iha ligasaun ba malu. Iha tempo
ida agora uzuario mós sei sente konfortavel ho Graphical user
interface
ne'ebe mak interface komputador
ho baze gráfiku ne'ebe mak konfortavel., iha tempo agora mós hanesan ona era
komputerizasaun ne'ebe mak komputador la'os deit ona tau iha fatin ida, maibe
iha mós iha fatin barak, ho ida ne'e ezekusaun servicu sai diak liu tan.
A.
Klasifikasaun Sistema distribuisaun mak:
1.
Sistema ho
computador ida.
2. Usuário ida
acesso recursos lokais.
B. Aplikasaun iha Sistemas Konvencionais .
1. Recursos
centralizados.
2. Arquitetura
mono ka multi processo.
3.
Sistemas
multi-tarefas no multi-usuários.
C. Principais Karacterísticas:
1.
Compartilhamento/fahe
recursos liu husi interupsaun.
2.
Rekurso hotu
acessíveis internamente .
3. Comunikasaun
entre processos, rai memória compartilhada ka liu husi facilidades
providas husi núcleo sistema nia.
Usuário hare sistema hanesan ambiente virtual ida, no la hanesan
konjunto computadores konectados husi rede ida.
1. SO
distribusaun tenke: Kontrola alokasaun recursos atu iha ninia
efisiente rasik.
2. Prover/ordena/nomea
ambiente komputasaun virtual iha nivel alto. Hasubar distribuisaun iha
rekursos prosesamento Figura sistema
distribuisaun
D. Konseitos Diferentes
1. Sistemas Distribuísaun
2. Usuários barak servisu iha
grupo.
3. Sistemas Paralelos
4. Iha único problema nebe resolve lais
liu.
2.13 Vantagen
1.
Solusaun nebe efetiva liu
iha termos custo/folin: usa processadores ho numero bot no baratu.
2.
Possibilidade atu conseger
desempenho ida/ezekusaun ba servisu nebe bele uja processadores centralizados.
3.
Atendea rekesitos foun ba
usuários,Vantagem seluk:
4.
Confiabilidade bot iha relasaun ba
centralizados.
5.
Crescimento incremental.
6.
Expansaun gradual.
2.14
Desvantagens Sistemas Distribuisaun
1.
Hardware maduro, Software seidauk
evoluindo/moderno.
2. Softwares balun disponíveis
3. Falta experiência no projeto,
implementasaun no uja software distribuído
4. Redes interkonsaun
5. Husik/lakon de mensagens
6. Sobrecarga/eskarega ba rede
7. Segurança
A.
Tabela
komparativo
Tipo |
Servisu |
Objective |
Sentralisasaun |
Gerensiamento
ba memoria, processo, dispositivos no arkivu. |
Gerensia rekursus,
makina estendida virtualizasaun. |
Distribuisaun |
Visaun global ba rekursu (prosesador, memoria, usuariu,
tempo) uja poder komputasional. |
Unifika
komputador iha visaun global transparansia barak. |
2.16 Vantagen No Desvantagem
2.15.1. Multiprocesso Sistema
Multiprosesso hanesan
karakteristika principal ho ninia konjunto procesadores konekta iha baramentos
komun no aseso iha memoria komun hotu. Ka hanesan Sistemas computador ou seja, ho rua ka liu
idêntikos CPU nebe fahe atu ba pleno acesso RAM komun (Memória Compartilhada
multiprocessador). Exemplo real mak: plaka mae suporta prosesadores barak iha
nia koneksaun prosesadores memoria. Iha tipo konfigurasaun ida ne’e ho mos
prosesador ho numero kiik nebe konekta ba sistema, bele mos okasional iha
baramentu komunikasaun no afeta desempeno sistema. Atu fo solusaun ba tipo ida
ne’e presija modulo memoria cache entre procesador no baramento.
2.15.2 Principal vantagem
multi-proseso sistema
1.
Procesadores barak bele aseso iha
memoria iha tempo hanesan, depende ba kuantidade modulos memoria nia nebe iha
sistema laran. Ezemplu wainhira prosesador deseja no iha aseso ba memoria, xave
existente iha interasaun atu taka, permite katak aseso bele efetua ho suceso.
Se karik processadores deseja aseso nia memoria rasik, prosesador ida ne’e sei
hein.
2.
Hafoin la iha linha, desempenho
aumenta nia medida katak prosesadores foun hotu akresenta iha arkitektura.
3.
Throughput bot, tempo ba
resposta kiik, tempo baprocessamento kiik.
4.
Manan husi esekusaun simultânea
tarefas independentes.
5.
Aumenta throughput,
atende número bot usuários nia.
Manan husi esekusaun simultânea ba nia tarefa rasik ho
processadores barak:
1.
Depende husi organizasaun no processadores, linguagem de programasaun
utiliza, grau de paralelismo ba aplikasaun.
2.
Capacidade komputasaun ne’e ampliada ba adisionar processadores
foun ba hardware
3.
Custo kiik ba aquisasaun iha sistema nia laran ho desempenho bot.
4.
Relasaun custo/desempenho.
5.
Tolerância abs falhas no disponibilidade
6.
Sistema karik mantém iha operasaun rasik iha kaso falhas processadores
balun.
7.
Apenas/difisilmente capacidade hamenus.
2.15.3
Desvantagem ba multiprosesor sistema
nia
1.
Atu sistema nebe iha prosesadores no
memoria,bele presija/nesesaria ba existensia xave eletronika. Depende husi valor ,
tipo sistema ida ne’e la bele transitavel/obstakulo. Sistema iha rede omega
hanesan karakteristika ba utilizasaun numero reduzidaba xave elektonika.
Utiliza xave entrada no saidas. Xave iha
habilidade atu kria rotas, iha nebe kualker entrada bele diresionada ba kualker
saidas.
2.
Introdusaun ba problema foun
komunikasaun sikronizasaun: procesadores barak bele iha aseso ba nia pozisaun
memoria rasik.
3.
Organizasaun procesadores, memoria
no periferiko bele permite relasaun kustu diak.
4.
Toleransia ba falhas bele depedente
iha sistema operativos la difisil ba hardware.
5.
Difícil iha implementas
TOPIKU III
KONKLUSAUN
3.1.
Ho nune’e atu habadak sistema distribuisaun katak:
Sistema
distribuisaun konsiste
iha komputador independentes konektados rede ida ba rede seluk, maibe ho
diferensia nebe rekursos hotu disponivel iha rede ho forma transparante ba
usuario. Teknikamente aplika iha fakto nebe usuario nem simu rekursus ida ne’e
hotu-hotu disponivel iha rede makina local. Tamba la iha Sistema Centralizado
nebe ho kapasidade as. Existe/ iha sistemas natureza nebe claramente/luminosa
distribuída
Ho nia klasifikasaun mak hanesan: Sistemas
barak, maibe visaun unificada/reunir iha fatin hotu. Recursos sira acesso ba
forma transparente Sistemas
Distribuísaun Usuários barak servisu iha grupo.
3.2. Sistema Distribuisaun Rede
Komputador
Sistema distribuisaun hanesan sistema nebe hamutuk ba rede
komputador. Komponente katak hamutuk halo komunikasaun no hamutuk halo
koordenasaun nebe haruka husi hakerek.
Sistema
distribuisaun presisa rasaun ne’e oinsa:
1. Performance
a.
Hamutuk processor atu hetan serbisu
nebe as duke komputador sira seluk.
2. Distribuisaun
a.
Aplikasi barak mak inklui, nebe diak
liu nebe rai iha mesin laran.
b. Exemplu: aplikasaun bo’ot, no
aplikasaun ki’ik.
3. Relavante
a.
Karik akontese buat ruma, ida
kualkuer iha sasan.la pergaru ba serbisu sistema sira hotu.
4. Incremental Growth
a.
Sasan foun nebe aumenta nebe presisa
proseso besik.
5. Sharing Data∕Resourse
a.
Resourse mak hanesan: Alasan barak
nebe hamutuk hodi uza iha rede komputador
b. Hamutuk sasan
(E.G.disk,printer,scanner) hanesan sasan (berkas, basis data,obyek data)
6. Komunikasaun
a.
Adaptasaun hodi fasilita komunikasau
n ho ema.
Exemplu geral:
a.
Internet, globalizasaun rede
koneksaun komputador halo komunikasaun liu husi IP (Internetb protokol)
protocol.
b. Rede administrasaun sei fo’o nia
balija no nia hakarak to iha fatin nebe deit.
7. Telefone no Komputador
a.
Fahe ba fatin, laptops, PDA, phone,
prienters, sasan uma, no sluk tan.
b. WORD WIDE WEB (WWW) sistema ida atu
halo publikasaun ba asesu liu husi internet.
3.3 Estrutura
Geral Balun Husi Internet
A. Lalaok Internet
1. Sasukat nebe boot no luan (heteroge)
2. Fasilita email, fahe dokumentos,
komunikasaun multimedia, WWW no loke-ended.
3. Iha ligasaun internet (liu husi
backbone) ho uma usadu (liu husi modem, internet, serbisu provider (ISP)
4. Estrutura intranet nebe geral
3.4. Modelu Sistema Distribuisaun
1. Sistema Client-Server; Hanesan fahe
ba modelu sistema distribuisaun ba rede
2. Sistema Point To Point; Hanesan fahe
modelu sistema distribuisaun iha nebe sistema iha no funsaun fahe ba client
nomos server.
3. Sistema Terkluster; mak hanesan hamotuk husi sistema ida
mesak (komputador) nebe hamutuk iha fatin ida, no fahe ba fatin atu rai data
(storage), no fahe hamutuk ba rede local (Local Area Network).
Asinatura
nebe iha sistema distribuisaun nia laran mak hanesan:
1. Keheterogenan konponentes
(heterogenity)
2. Loke (openness)
3. Sekuriti
4. Scalabiloti
5. Penanganan kegagalan
6. Concurrency ho komponentes
7. Transforma
3.5. Lahanesan ho rede komputador ho
sistema distribuisaun
Rede komputador mak hanesan hamutuk komputador ou sasan nebe
haruka hamutuk ou terintegrasi ou haruka troka informasaun. Baibain rede
komputador biasa li husi komputador rua mak nebe hamutuk liu husi media wire ou
wireless. Maka rede distribuisaun mak hanesan sistema nebe iha ba rede
komputador,ou liu husi sistema distribuisaun no rede komputador nebe hili
hamutuk. Maibe la hanesan no iha problema husi sistema distribuisaun nebe iha:
Problema
ba dala rua hanesan hamutuk komputador nebe fahe koneksaun ba media nebe fahe
ho relasaun nebe dook atu hanesan, hanesan hotu muda dokumentus.
3.6 Koinesemento Geral Ba Komputador
Liafuan komputador mai husi lian Latina katak “Computare” nebe ho signifika katak “atu sura
ka konta”.
1.
Komputer katak grupo
ida husi instrumentu elektroniku nebe komposto husi instrusaun input,
instrumentu nebe halo procesamento ba input no instrument output nebe mak bele
fo sai informasaun no servisu otomatikamente.
Klassifikasaun komputador tuir
procesamento dados sei fahe ba parte tolu, mak hanesan tuir mai ne’e:
1.
Komputador Analog katak
komputador nebe uza ba procesamento dados analog ka kontinuasaun.
2.
Komputador Digital katak
komputador nebe uza ba procesamento dados digital deit.
3.
Komputador Hibrid katak kombinasaun hosi komputador anlog ho komputador
digital nebe mak halo procesu ba dados kualitativo no kuantitativo.
Klassifikasaun komputador tuir medida fisiko sei fahe
ba 5 :
1.
Super
Computer
2.
Mainframe
Computer
3.
Mini
Computer
4.
Workstation
Computer
5.
Micro
Computer
Klassifikasaun komputador tuir ninia objectivo nebe
atu uza, sei fahe ba rua (2) :
1.
Komputador
ba objectivo especialidade katak komputador nebe mak uza deit ba necessidade special
no sei halo servisu oin ida deit, exemplo komputador ba halimar game.
2.
Komputador
ba objectivo jeneralidade katak komputador nebe bele uza ba necessidade geral
no bele halo servisu oin-oin, exemplo PC, Laptop, Notebook, nst.
Klassifikasaun komputador tuir gersaun ka historia
komputador nia sei fahe ba lima (5):
1.
Gerasaun I
(Primeiro) nebe mosu iha tinan 1946-1959.
2.
Gerasaun II
(Segundo) nebe mosu iha tinan 1959-1964.
3.
Gerasaun III
(Terceiro) nebe mosu iha tinan 1964-1970.
4.
Gerasaun IV
(Quarto) nebe mosu iha tinan 1970-1990.
5.
Gerasaun V (
Quinto) nebe mosu iha tinan 1990 to’o agora.
Procesamento dados nebe uza
komputador hanaran procesamento dados elektroniku. Dados mak hanesan rekoila akontecimento nebe mak foti husi
realidade ida nebe mak seidauk iha significado ba ema nebe atu simu no sei
precisa procesu tan. Informasaun
katak rezultado husi procesamento dados ba formatu ida nebe signifikativo liu.
Sirkulasaun procesamento dados elektroniku sei fahe ba
parte 5:
1.
Origination mak procesu primeiro nebe mak sei
halo rekoilamentu ba dados no sei hatama dados refere ba dokumentos basiku.
2.
Input katak procesu hatama dados ba
komputador liu husi instrumento input ka input device
3.
Processing katak procesu procesamentu dados iha
komputador laran ho insturmento procesu (processing device)
4.
Output katak procesu produsaun output husi
rezultado procesamentu dados ho instrumentu output (output device).
5.
Dirtribuition (distribuisaun) katak procesu
halo distribuisaun rezultado husi output ba parte nebe mak iha direito atu
hetan ka precisa informasaun.
6.
Storage katak procesu atu rai rezultado husi
procesamento dados.
Struktura (hirarquia) dados sei fahe ba parte 4:
1.
Byte: unidade
ki’ik husi dados.
2.
Field
3.
Record
4.
File
Sistema komputador forma husi elemento inportante tolu
(3) mak hanesan
1.
Hardware
2.
software
3.
Braiware.
a.
Hardware:
komponente fisiku sira nebe ita bele hare’e no kaer ho liman, mak hanesan input, processing no output.
b.
Input:
procesu hatama dados ba komputador laran liu husi komponente input. Exemlo
keyboard, mouse, nst.
c.
Processing:
procesu procesamento dados ho komponente procesamentu nian (processing device).
Exemplo: CPU
(Central Processing Unit)
d.
Output:
procesu produsaun output husi rezultado procesamentu dados ho instrumentu
output (output device) nebe sai hanesan informasaun ba ema nebe precisa.
Exemplo: output device Monitor, Printer,
speaker nst
Software mak hanesan instrumentu no
programa sira nebe iha komputador nia laran nebe bele hare maibe labele kaer ho
liman. Software sei fahe ba parte 2 mak hensan sistema operasaun no program
aplikasaun.
Sistema operasaun mak software ida nebe
halo kontrolu no halo koordenasaun entre hardware no progama aplikasaun sira
iha komputador laran.
Sistema operasaun nia fungsaun atu halo interpretasau
entre hardware dan software. Exemplo Windows, Linux, Dos, Mac OS, nst
Programa Aplikasaun mak software ida
nebe bele determina katak oinsa uza rekursu ida atu resolve problema husi ema
nebe uza komputador (user). Exemplo Microsoft Office Word, Excel, Power Point,
Photosop, Access, Visual Basic, nst.
Brainware (rekursu humano) mak ema
nebe iha kapacidade ka rekursu halao servisu ho komputador. Brainware sei fahe
ba 3, mak hanesan Analizador ba sistema, programador no operador:
1.
Analizador
ba sistema mak ema nebe nia fungsaun atu halo studu, analiza, no kria sistema
ida elektronikamente tuir aplikasaun nebe ema hakarak. Progaramador maka ema nebe halo progarama tuir especialidade
programa komputador nian.
2.
Operador mak
ema nebe nia fungsaun ka servisu halo operasaun ba komputador.
3.
Media rai
dados iha komputador nia laran hanaran memoria. Memoria komputador sei fahe ba
rua mak henesan memoria internal no memoria external.
Memoria internal iha rua mak henesan Read Only Memory
(ROM) no Random Access Memory (RAM):
1.
ROM mak
memoria internal nebe nia fungsaun atu rai programa sira nebe mai husi pabrika
komputer rasik no sei le’e husi ema nebe uza komputador.
2.
RAM mak
memoria internal nebe nia fungsaun atu rai programa no dados wainhira
komputador sei moris ka provisorio deit. Memoria external mak memoria sira nebe
bele rai programa ka dados ho durasau tempo nebe kleur, exeplo Diskette,
Hardisk, DVD-R, DVD-RW, CD-R, CD-RW, Flash Disk, nst.
3.
CD-ROOM:
fatin nebe atu tau CD ba iha komputador laran atu komputador bele le’e dados ka
programa husi CD.
1.
DOS : Disk
Operation System
2.
BIOS : Basic
Input Output System
a.
Micsoft
office mak programa aplikasaun ida nebe halo husi kompania Microsoft
Corporation, nebe composto husi Microsoft word, excel, power point, access nst.
b.
Microsoft
office Word mak programa aplikasaun procesamento ba textu (word processor) nebe
bele halo relatorio, dokumentos, brosura, tabela, nst.
c.
Microsoft
office Power Point mak programa aplikasaun nebe ita uza atu halo aprezentasaun.
d.
Microsoft
office excel mak programa apliksaun nebe ema atu halo kontazen ba dados
Jeralmente struktura keyboard sei fahe ba parte 4:
1.
Typing keys (butaun ketik): parte keyboard nebe komposto husi
latra, número no simbolo sira.
2.
Numeric Keys: parte keyboard nebe komposto husi número no simbolo
operasaun aritematika.
3.
Function keys: parte keyboard nebe komposto husi fungsaun sira nebe
espesifiku mak hanesan butaun F1 to’o F12.
4.
Control keys: parte keyboard nebe komposto husi butaun controlo nebe
bele halo controlo ba sira seluk, hanesan home, end, insert, delete, page up,
page down, control (ctrl), alternate (alt) dan escape (esc).
3.7
Barak los mudansa ne'ebe avansadu
iha mundu distribuisaun GNU/Linux, komesa husi kompatibilidade hardware,
utilizasaun ne'ebe fasil, no suporta ba repositorio software. Ho atributu hirak
ne'e hamosu idea-idea husi desenvolvedores atu kria distribuisaun (distro)
GNU/Linux ne'ebe uniku no bele responde ba nesesidade utilizador sira.
No sai hanesan resultadu, iha nulu
ba nulu distribuisaun aktualiza kada fulan, atus ba atus kada tinan, no hadau
malu para tama sekuensia leten iha
Tuir mai iha 12 distribuisaun GNU/Linux ne'ebe famozu
ho nia targetu utilizador sira.
1. Debian
Debian distribuisaun GNU/Linux
ne'ebe estavel, no apropriadu ba sistema servidor. Debian mos sai hanesan inan
husi distribuisaun hanesan Ubuntu, Kali, no seluktan. Iha mais ou menus 37.500
pakote software ne'ebe suporta Debian no utiliza tool APT ou APTITUDE
para atu instala ou renova software.
Debian hanesan sistema operasaun
ne'ebe la'os ba utilizador baziku, maibe ba Sistema Administrator no utilizador
avansadu. Debian disponivel ba arsitektura (Processor) hanesan
Intel, ARM, MIPS, PowerPC, s390, HP-PA no seluktan.
Linux Debian
2.
GentooMaluk sira mak
gosta ho aktividade afina ou kompilar (compile) sistema, parece sei gosta
distribuisaun hanesan Linux Gentoo ne'ebe atu instala aplikasaun ita presija
halo kompilar kodigu fontes (source code) uluk lai. Aktividade kompilar
ne'e to'o ikus sei hetan sistema Linux ne'ebe forte no optimal duni. Pasu
dahuluk bainhira atu utiliza Gentoo ita tenser komprende lai aspektu iha Linux,
tuir hanesan liafuan iha slogan Gentoo "If you learn a Linux distro you learn that
distro, if you learn Gentoo you learn Linux". Gentoo hanesan
sistema operasaun Linux ba utilizador sira ne'ebe hatene ona saida maka Linux
ne'e.
BALUK
IV
TAKAN
4.1
Rejumu
Iha sistema operasaun distribuisan akontese tanba prosesu
ne’ebe mak lalais liu fali sistema nebe mak bai-bain, no mos sei hetan sistema ne’ebe
mak diak no nia kapasidade ne’ebe mak diak.
Husi resume ne’ebe maka iha leten, barak mak atu hetan
deit ninian diak husi sistema operasun distribuisaun. Maibe’e iha sistema ida
ne’e nia sorin mos sei hetan nia problema mos barak, komforme ita kuidadu
loro-loran maibe’e nia difisil hela, no ida seluk mos diak, tamba ne’e sie
hamoris CPU barak, no halo rede sei sai prosesu lalais.
Hahalok-hahalok sira ne’e, tuir
lolo’os katak ital abele halo komparasaun ho nia rejultado ne’ebe mak iha.
Hanesan mos search engine ne’ebe
mak diak hanesan Google™, ne’ebe uja teknologia ne’e, tamaba hardware maka bele canggih agora ne’e sei
menus husi rihun request
ba
server Google tuir nia
detik, I nomos bele halo sitema pararel
ne’ebe mak iha nia vontade atu halo cervisu tuir nia hakarak. Liu tan ida ne’e
iha nasaun research, mos sei presija
sistema ne’e, ne’ebe presija sistema ne’e importamte atu halo konta ba buat
hirak ne’ebe mak difisil liu atu presija nia hodi halo prosesu ba sira lalais
no kleur ho nune’e atu hetan nia rejultado ne’be mak iha
4.2. Krítiku No Sugestaun
Atu halo teknologia informasuan atu
lao ba oin presija tempu atu hamutuk ho nasun seluk, komforme ida atu realia
iha ita nia futuru onin mai, atu teknoligia lao ba oin iha materia informasaun
sei sai impaktu ida ba ita ema nia moria sei lao ba oin, bamba sie halo ita nia
moria lao ho diak. Ho impaktu ida ne’e sei sai todan ba be-beik, tamba ida ne’e
teknologia agora sai mudansa ba be-beik,
labele husik tempu ne’ebe mak iha, mai
ita hamutuk hodi estuda no habelar teknologia ne’ebe mak iha, no ita bele halo
hasoru nasaun sele-seluk ne’ebe mak lao ba oin, labele halo a’an baruk tamba
ida ne’e teknologia agora la’o ba oin,
selae bele halo ita nia moris sei ba terus no terus, tamba sai ida ita lakohi
husik tempu ba ida ne’e, se’e diak liu ita tuir mudanda teknologia ne’ebe mak
iha, tuir ita nia kapasidade.
REFERENSIA
Hariyanto,
Bambang, Ir. Sistem Operasi, Bandung : Informatika, 1997
Tanenbaum,
Andrew S. The Amoeba Distributed Operating System
Gottlieb,
Allen. Distributed Operating System Lectures Notes Spring 1997-1998
Silverschatz
Galvin, Operating System Concepts, Addison-Wesley 1998
http://java.icmc.sc.usp.br/os2_course/
http://www.cs.arizona.edu/people/bridges/os/distributed.html
http://www.cs.vu.nl/~ast/books/mos2/sample1.pdf
http://people.msoe.edu/~sebern/courses/cs384/papers9899/fedke.pdf
http://www.cs.panam.edu/~meng/Course/CS6334/Note/master/
http://allan.ultra.nyu.edu/gotllieb/os
ftp://ftp.cse.ucse.edu
http://www.tu-chemnitz.de/mbv/TechnThDyn/mpf/Athlon_Cluster/cluster1.jpg
http://www.webstart.com/jed/papers/Managing-Domains/Figure-2b.gif
http://www.cs.vu.nl/pub/amoeba/
http://www.mosix.org
http://www.openmosix.org
http://www.google.com
http://id.wikipedia.org/wiki/Sistem_operasi
vlsm.org, Komponen
Sistem Operasi,
http://bebas.vlsm.org/v06/Kuliah/SistemOperasi/BUKU/SistemOperasi-4.X-1/ch05.html#c20501
Iwan.
“Sistem Terdistribusi”.
http://iwan.staff.gunadarma.ac.id/Downloads
Wahyu
Wijanarko. 2006. “Sistem Operasi
Terdistribusi”.